* به دلیل شیوع ویروس کرونا و رعایت فاصله گذاری اجتماعی از خدمات وکالت غیر حضوری ، مشاوره تلفنی و گفتگوی آنلاین - تصویری ما استفاده نمایید.
مدیرکل دفتر امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی با اعلام اولویتهای واگذاری فرزند به خانوادهها از بندهای اضافه شده به قانون شرایط فرزندخواندگی خبر داد. ۴۴سال پیش بود که برای نخستین بار قانون حمایت از کودکان بیسرپرست در ایران تصویب شد اما به دلیل ایراداتی که داشت در سال ۸۷ اصلاح شد، اما تصویب نشد و بالاخره پنج سال بعد پس از اظهارنظرهای مختلف کارشناسان و البته تغییرات زیاد مردادماه سال ۹۲ به تصویب رسید. حالا با گذشت سه سال از تصویب این قانون، معاون اجتماعیی سازمان بهزیستی کشور شرایط فرزندخواندگی را تشریح میکند و میگوید: برای تسهیل در اجرایی شدن قانون فرزندخواندگی سال ۹۲ که به صورت آییننامه در آمده سلسله نشستهایی برگزار شده،
این در حالی است که قانون جدید بسیاری از شرایط را برای فرزندخواندگی تسهیل کرده است. به گفته حبیبالله مسعودیفرید، بهعنوان مثال سومین نشست منطقهای با برخی استانها مانند اردبیل، زنجان، آذربایجان و کرمانشاه برای تسهیل اجرای این قانون برگزار شده، درحالی که این قانون نسبت به قانون قبلی که مصوب سال ۵۱ بود خیلی بهتر است، در قانون قبلی کودک سن ۱۲سال فرزندخوانده میشد اما در قانون جدید تا ۱۶سالگی است. همچنین در قانون قبلی افرادی که بچه نداشتندد میتوانستند فرزندخوانده داشته باشند اما در قانون جدید با داشتن یک فرزند هم میتوان اقدام کرد. از سوی دیگر، در این قانون به زنان مجرد بالای ۳۰سال میتوان فرزند دختر برای سرپرستی واگذار کرد.
شرایط فرزندخواندگی : معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در توضیح بیشتر میگوید: در قانون قبلی فرزندخواندگی فقط به فرزند بیسرپرست اجازه واگذاری داده میشد اما اکنون کودکان بدسرپرست هم میتوانند به خانوادهها سپرده شوند البته به شرط آنکه قاضی این موضوع برایش ثابت شود که خانواده جدید میتواند کودک را به سرپرستی بگیرد، در این میان ما فقط نقش مشاور و کارشناس را داریم. در این میان، این را هم باید گفت که در گذشته یکسوم مال باید به نام فرزند میشد این در حالی بود که خیلی از خانوادههاا شرایط خوبی داشتند اما از نظر مالی درآمد بالایی نداشتند. در نتیجه در قانون جدید آمده مسئولیت سپردن کودکان در چنین خانوادههایی با بررسی تمهیدات از سوی قاضی پرونده انجام شود و قاضی بر اساس آن تصمیم بگیرد.
به گفته مسعودیفرید، قبل از انقلاب ۱۲هزار کودک در مراکز بیسرپرست نگهداری میشدند اما اکنون ۹هزار و ۸۰۰نفر شده است زیرا فرزندخواندگی بیشتر شده و بهعنوان امین موقت هم کودکان را فرستادهایم. از دیگر آماری که این مقام مسئول ارائه میکند این است که بیشتر خانوادهها متقاضی دختر هستند. از سوی دیگر، طبق قانون هر کسی که برای فرزندخواندگی اقدام کند صلاحیتش در مدت ۲ماه تأیید و پس از تأیید قاضی کودک سپرده میشود. در حالی این آمار و سخنان را معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور هفته پیش بیان میکند که روز گذشته نیز مدیرکل دفتر امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی کشور توضیح میدهد که قانون فرزندخواندگی در سال ۹۲ در قالب ۳۷ ماده و ۱۷ تبصره با عنوان حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست بهه تصویب مجلس و آییننامه اجرایی آن نیز ۲۲سال بعد به تصویب هیئت وزیران رسید و در حال حاضر ملاک واگذاری فرزند همین قانون است.
محمد نفریه سه اولویت واگذاری فرزند به خانوادهها و شرایط فرزندخواندگی را اعلام میکند و میافزاید:
نکتهای که این مقام مسئول بر آن تاکید دارد این است که خانوادهها پس از گذراندن تمام مراحل، ۶ماه زیرنظر مشاوران بوده و سپس حکم فرزندخواندگی دائم صادر میشود. توضیح مدیرکل دفتر امور کودک و نوجوان سازمان بهزیستی درباره طولانی شدن واگذاری فرزند نیز این است که خانوادههای متقاضی در ابتدا باید تشکیل پرونده و مدارک خود را مبنی بر نداشتن اعتیاد، تمکن مالی، سلامت روح و جسم و غیره ارائه دهند و سپس مددکار سازمان از محل سکونت آنها تحقیق کرده و در نهایت پرونده در کمیته ویژه در سازمان بهزیستی هر استان پیگیری و بررسی میشود. پس از سپری کردن مراحل قانونی، خانواده متقاضی فرزندخواندگی، فرزند مورد نظرشان را تحویل میگیرند.
در این میان، یکی از بندهای جدید به تصویب رسیده این است که قانون اجازه داده ایرانیان خارج از کشور هم متقاضی فرزند باشند و همچنین کودکان زیر ۱۶سال و بدسرپرست که در گذشته امکان واگذاری آنها وجود نداشت، شرایط فرزندخواندگیشان فراهم شده است. اما سازمان بهزیستی آمارهایی نیز از کودکانی که نگهداری میکند ارائه داده است. براساس این اطلاعات، سالانه حدود ۱۵۰۰ کودک به فرزندخواندگی سپرده میشوند و در این میان، ۸۰۰ کودک از مراکز سازمان بهزیستی ترخیص میشوند که فرزندان بعد از رسیدن به سن ۱۸سالگی یا به دلیل ازدواج یا سربازی و تحصیلات دانشگاهی، از مراکز خارج میشوند که البته مددکاران ما چندین سال آنها را حمایت میکنند.
از سوی دیگر، نفریه اضافه میکند که ۸۵درصد کودکان نگهداری شده بدسرپرست هستند، برخی از کودکان دچار بیماری و معلولیت هستند و شرایط فرزندخواندگی را ندارند یا اینکه سنشان بالاست، به همین دلیل در مراکز سازمان بهزیستی نگهداری میشوند. به گفته وی، در مجموع هر چه سن کودک بیشتر میشود، متاسفانه درصد شانس فرزندخواندگی نیز کم خواهد شد.