هرآنچه باید درباره سفته بدانیم

طبق ماده  307، سفته یا فته طلب سندی است که به موجب آن امضا کننده متعهد می شود مبلغی در موعد معین و یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین یا اینکه در وجه حامل پرداخت کند .در واقع در سفته صدر کننده خود متعهد به پرداخت میگردد

شرایط سفته

موارد اجباری که در سفته باید قید گردد

1–مبلغی که باید تادیه شود به تمام حروف

2- گیرنده وجه

3- تاریخ پرداخت

4- نوشتن نام و نام خانوادگی صادر کننده،

5-اقامتگاه وی

6- محل پرداخت سفته نیز ضروری است

در صورتی که سفته برای شخص معینی صادر شود، نام و نام خانوادگی او در سفته میبایست قید شود، در غیر این صورت به جای نام او نوشته می شود در ((وجه حامل)). در صورتی که نام خانوادگی یک شخص معین نوشته شود، این شخص طلبکار می شود و در غیر این صورت هر کسی که سفته را در اختیار داشته باشد طلبکار محسوب می شود و می تواند در سر رسید سفته مبلغ آن را طلب کند  البته اگر سفته عندالمطالبه باشد، صادرکننده باید به محض مطالبه مبلغ آن را پرداخت کند.

کاربرد سفته

1-وسیله پرداخت ثمن درمعاملات غیر نقدی

2- سند پرداخت وجه دین در سر رسید.

3- بانک ها دراعطاء وام به مشتریان خود ،از آنان در قبال پرداخت وام سفته مطالبه می کنند

4- در قرار دادهایی که بین شرکت ها و موٴ سسات اداری با پیمانکاران منعقد می شود، از سفته می توان به عنوان تضمیین انجام تعهد پیمانکار استفاده کرد

5- تضمین انجام قرارداد یا تعهد در معاملات افراد

هرآنچه باید درباره سفته بدانیم

ظهرنویسی سفته

پشت نویسی سفته مانند چک برای انتقال سفته به دیگری یا وصول وجه آن است، اگر پشت نویسی برای انتقال باشد دارنده جدید سفته دارای تمام حقوق و مزایایی می شود که به آن سند تعلق دارد. انتقال سفته با امضای دارنده آن به عمل می آید، دارنده سفته می تواند برای وصول وجه آن به دیگری وکالت دهد که در این صورت باید وکالت برای وصول قید شود.

وصول سفته

دارنده سفته باید در سررسید، سفته را مطالبه کند. دارنده سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ سر رسید، سفته را واخواست کند. واخواست اعتراض رسمی است به سفته ای که در سررسید آن پرداخت نشده و علیه صادرکننده سفته به عمل می آید. از آنجا که این اعتراض باید رسما به صادرکننده ابلاغ شود، واخواست در برگه های چاپی که از طرف وزارت دادگستری تهیه شده نوشته می شود، علاوه بر این بانک ها نیز واخواست نامه چاپی مخصوص دارند. در واخواست رونوشت کامل سفته نوشته می شود و دستور پرداخت وجه سفته که به وسیله دادگاه انجام می گیرد، آورده می شود

آیا واخواست الزامی است؟ خیر عدم واخواست شخص را از داشتن برخی از امتیاز ها محروم مینماید اما موجب نمیشود که فرد حق دادخواهی خود را از دست دهد..

واخواست نامه در 3 نسخه تنظیم شده و به وسیله واخواست کننده امضا می شود. پس از الصاق تمبر که مبلغ آن را دادگاه مشخص می کند به دستور دادگاه ، سفته به صادرکننده سفته ابلاغ می شود. البته باید توجه داشت که هیچ نوشته ای نمی تواند جایگزین واخواست نامه شود. نسخه اصلی واخواست نامه به واخواست کننده و نسخه سوم در دفتر واخواست دادگاه بایگانی می شود و مامور ابلاغ نسخه دوم واخواست نامه را به ابلاغ شونده یا محل اقامت او می دهد.

برای استفاده از مسوولیت تضامنی پشت نویس ها، دارنده سفته باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست، دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کند. اگر دارنده سفته به این وظیفه قانونی عمل نکند، دعوی او علیه پشت نویس ها پذیرفته نمی شود. دارنده سفته ای که واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعوی کرده ، می تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوی را پیش از رسیدگی و صدور حکم به نفع او توقیف کند.

در این حالت پس از صدور حکم ، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده ، به دیگران تقدم دارد. دادگاه نیز به محض تقاضای دارنده سفته، ممکن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تامین توقیف کند.

در صورت اقامه دعوی علیه صادر کننده و پشت نویس در برگه دادخواست در مقابل ستون مربوط به خوانده می توان نام صادرکننده و پشت نویس یا پشت نویسان را ذکر کرد و در توضیح دادخواست در قسمت شرح دعوی از دادگاه محکومیت خوانده ردیف اول به عنوان صادرکننده و خوانده ردیف دوم به عنوان پشت نویس را به صورت تضامنی درخواست کرد.

در صورتی که سفته ای چند بار پشت نویسی شود یعنی افراد متعددی آن را گرفته و به فرد دیگری منتقل کرده باشند، دارنده آن می تواند به هر کدام از آنها مراجعه کند. کسی که سفته را امضا کرده و پشت نویس ها همگی در مقابل دارنده آن مسوولیت تضامنی دارند، یعنی دارنده سفته در صورت عدم پرداخت ، می تواند به هر کدام از آن ها که بخواهد (به صورت منفرد) یا به دو یا چند یا تمامی آنها (به صورت دسته جمعی) مراجعه کند.

همین حق رجوع را هر یک از پشت نویس ها نسبت به صادرکننده سفته و پشت نویس های قبلی خود دارد. بنابراین صادرکننده به علاوه پشت نویس ها، همگی مسوول پرداخت وجه سفته خواهند بود. به این ترتیب انبوهی از مسوولیت ها برای پرداخت مبلغ مندرج در سفته ایجاد می شود. این مسوولیت در اصطلاح مسوولیت تضامنی نامیده می شود.

هرآنچه باید درباره سفته بدانیم

ضمانت در سفته

 ضمانت در سفته هم مانند سایراسناد تجاری با امضاء شخص در ظهر سند یه عمل میاید و علاوه بر مسئولیت صادر کننده مسئولیت ضامن را هم در پی دارد  بهتر است چنانچه سفته به نام شما صادر شود یا اینکه با ظهرنویسی به شما انتقال یابد. می‌توانید برای اطمینان بیشتر از پرداخت وجه آن، ضامن بخواهید. ضامن هم باید آن را ظهرنویسی و امضا کند.

ضمانت برای دارنده این امتیاز را دارد که موقع وصول مبلغ می‌تواند علاوه بر امضاکننده اصلی، به ضامن هم مراجعه کند. این حق برای تمام امضاکنندگان بعدی هم وجود خواهد داشت. در صورتی که برای وصول مبلغ به ضامن مراجعه شود و او مبلغ را بپردازد، می‌تواند برای وصول مبلغ ذکر شده به امضاکنندگان قبلی(ایادی ماقبل) مراجعه کند.

سفته را از کجا تهیه کنیم ؟

سفته را می‌شود از هر جایی تهیه کرد. از باجه‌های روزنامه‌فروشی تا برخی از دکان ها  اما مطمئن‌ و بهترین محل برای تهیه این سند، شعب بانک ملی است. اگر آن را از جای نامعتبر بخرید ممکن است مبلغی بیشتر از آنچه مصوب است از شما بگیرند. حتی ممکن است در مقابل مبلغ بیشتر به شما یکسری سند جعلی بدهند که دردسرهای زیادی بعدها برای شما داشته باشد. بهای مصوب برای سفته عبارت است از ۰٫۵ در هزار مبلغ اسمی سند؛

 مدارک لازم جهت اقامه دعوی علیه صادرکننده سفته:

1- اصل سفته

2-کپی کارت ملی دارنده

3- واخواست (در صورت واخواست سند)

4- قرارداد (در صورت وجو قرارداد)

سؤال:

ضمانت اجرای عدم واخواست سفته چيست؟

آيا ضمانت اجرای تضامنی بودن سفته شامل چك نيز می شود؟

هرآنچه باید درباره سفته بدانیم

نظريه شماره7/909 مورخ1387/2/18

١-چنانچه دارنده سفته در موعد قانونی نسبت به واخواست سفته اقدام نكند موجب سلب دو اثر از آن می شود: اولاً: مسؤوليت تضامنی ظهرنويسان زائل ميشود. ثانياً: عدم امكان صدور قرار تأمين خواسته بدون توديع خسارت احتمالی طرف، لذا سند تجاری بدون واخواست نامه به صورت يك سند عادی اقرار به دين درمی آيد كه مطابق مواد ٢٣٠ و ٣٠٧ قانون تجارت به عنوان يك سند عادی قابل مطالبه است (مع ذلك در صورتی كه ضامن با متعهد مسؤوليت تضامنی داشته باشد، چون در خصوص متعهد اعتراض عدم تأديه ضرورتی ندارد، ضامن نيز به تبع متعهد، با او مسؤوليت تضامنی خواهد داشت.

٢- با توجه به ماده ٢٤٩ قانون تجارت در خصوص مسؤوليت تضامنی متعهدين برات و ماده ٣١٤ همان قانون كه تصريح نموده، مقررات راجع به بروات در خصوص ضمانت صادر كننده و ظهرنويس ها و اقامه دعوی ضمان شامل چك نيز می شود، همچنين با توجه به ماده ٥٢٢ قانون آيين دادرسی دادگاههاي عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال ١٣٧٩ كه امكان مطالبه خسارت را در دعاوی كه موضوع آن دين و از نوع وجه رايج باشد با شرايطی مقرر داشته، در فرض استعلام، با تحقق شرايط مذكور در مقررات مربوط (مانندگواهی عدم پرداخت ظرف پانزده روز از بانك محال عليه كه درماده ٣١٥ قانون تجارت مقرر گرديده). دارنده چك می تواند خسارات تأخير تأديه را از كليه مسؤولين سند اعم از صادركننده، ضامن و ظهرنويس حسب مورد مطالبه نمايد.

سوال : آیا سفته را میتوان از طریق اجرای ثبت یا به صورت کیفری پیگیری کرد؟

در پاسخ باید گفت که چنین امکانی برای سفته وجود ندارد و تنها از طریق دادگاه حقوقی قابل مطالبه میباشد

سوال : آیا در صورت نپرداختن وجه سفته متعهد به زندان میرود؟

به موجب ماده 1 و 3 قانون اجرای محکومیت های مالی  چنانچه اخذ میزان تعهد از اموال محکوم علیه ممکن نباشد بله